Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çocukluk çağının en yaygın görülen psikiyatrik bozukluklarından biridir. Temelde bir davranış kontrol problemi olan DEHB çocuklarda, dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik (hiperaktivite) ve dürtüsellik şeklinde kendini gösterir.
DEHB 3 grupta değerlendirilir:
1. Aşırı hareketliliğin ön planda olduğu tip; çocukta ağırlıklı olarak hiperaktivite ve kontrol güçlüğü sorunları varsa ve bu belirtileri yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa aşırı hareketliliğin ön planda olduğu gruba girer.
2. Dikkat eksikliğinin ön planda olduğu tip; çocukta dikkat eksikliği sorunlarını ön plandaysa ve bu belirtiler yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa dikkat eksikliğinin ön planda olduğu gruba girer.
3. Bileşik tip; eğer çocuk her iki grup özelliklerini de birlikte gösteriyorsa bileşik tip grubuna girer.
En yaygın görülen bileşik tiptir, hem yüksek enerji düzeyi hem de dikkat problemleri olduğu için görece daha zor bir gruptur. En zor fark edileni ise dikkat eksikliğinin ön planda olduğu tiptir çünkü dalgınlık ve enerji düşüklüğü ile karakterizedir.
Nedenleri arasında; Katılım (genetik aktarım), çevresel etkenler (hamilelikte beslenme, çeşitli hastalıklar, çevresel toksinler) ve beyindeki yapısal ve işlevsel farklılıklar gösterilmektedir. Genel olarak, DEHB’li çocuklarda yaş ilerledikçe aşırı hareketlilik azalabilir, ama kontrol güçlüğü devam eder. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocukların ergenlik döneminde de aynı tanıyı aldıkları ve bu çocukların yetişkinlik döneminde de sorunlar yaşadıkları bilinmektedir.
Bu kişilerde başka psikiyatrik bozukluklar, örneğin depresyon, kaygı bozukluğu, tikler, madde kullanımı, sigara kullanımı riski yüksektir. Erken yaşta fark edilmesi ve tedaviye başlanması başarılı sonuçlar sağlamaktadır.
Uzm. Psk. Ceren Kılıçlı Çetin
